Η δερματολόγος Χιονάτη Καστορίδου μάς ενημερώνει για τους κινδύνους που κρύβει η έκθεση στον ήλιο, για τα σημάδια που πρέπει να μας ανησυχήσουν, καθώς και για τους τρόπους προστασίας.
ΠΟΣΟ ΜΑΣ ΒΛΑΠΤΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ;
Ο εθισμός στον ήλιο πηγάζει από διαφορετικούς για κάθε χώρα παράγοντες, ωστόσο, σε γενικές γραμμές, μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι ο ήλιος προκαλεί ευεξία και προάγει τη σύνθεση της βιταμίνης D. Μια σύντομη έκθεση, 5-30 λεπτών, του προσώπου, των χεριών ή των ποδιών μας, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, είναι αρκετή για να συνθέσουμε αρκετή βιταμίνη D.
Παρ’ όλα αυτά, ο ήλιος είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας εξωγενούς γήρανσης του δέρματος, καθώς και η σημαντικότερη αιτία εμφάνισης του καρκίνου του δέρματος, ένα πρόβλημα που επιδεινώνεται κάθε χρόνο.
Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο κατανοούν τους κινδύνους της έκθεσης στον ήλιο, μόνο το 59% εφαρμόζει συχνά ή πάντοτε αντηλιακή προστασία στα μέρη του σώματος που εκτίθενται περισσότερο.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΔΕΡΜΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ
Ο καρκίνος του δέρματος μπορεί να μας προσβάλλει όλους, σε οποιαδήποτε ηλικία. Είναι πιο συχνός σε άτομα άνω των 50 ετών ή άτομα που έχουν εκτεθεί στον ήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Είστε άτομο υψηλού κινδύνου όταν:
– Έχετε ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα ή καίγεστε εύκολα από τον ήλιο
– Έχετε υποστεί ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ηλικία
– Έχετε εκτεθεί έντονα και συνεχόμενα στον ήλιο (για εργασία ή εξωτερικές δραστηριότητες)
– Έχετε εκτεθεί έντονα και διακεκομμένα στον ήλιο (π.χ. στις διακοπές)
– Κάνετε σολάριουμ
– Έχετε περισσότερες από 50 ελιές
– Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
– Είστε άνω των 50 ετών
– Έχετε υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΕΛΤΙΣΤΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
– Αποφύγετε την άσκοπη έκθεση
Μην εκτίθεστε στον ήλιο από τις 11 π.μ. μέχρι τις 4 μ.μ.
Προστατευτείτε στη σκιά
– Φορέστε προστατευτικά ρούχα
Προστατεύστε το δέρμα σας με τα κατάλληλα ρούχα και αξεσουάρ: να φοράτε καπέλο με πλατύ γείσο, καθώς και μακρυμάνικα μπλουζάκια και παντελόνια σε σκούρα χρώματα και με πυκνή ύφανση. Να χρησιμοποιείτε ειδικά γυαλιά ηλίου με προστασία UV.
– Εφαρμόστε αντηλιακό
Ελέγξτε ότι το αντιηλιακό σας έχει υψηλό δείκτη προστασίας και από την UVB και από την UVA ακτινοβολία. Θυμηθείτε ότι το αντιηλιακό σας χρειάζεται περίπου μισή ώρα μετά την εφαρμογή για να δράσει και η προστασία του διαρκεί για δύο έως τρεις ώρες. Πρέπει να χρησιμοποιούμε αντηλιακή προστασία ακόμα και όταν ο καιρός είναι συννεφιασμένος ή όταν καθόμαστε πίσω από το παράθυρο κτιρίου ή αυτοκινήτου: οι ακτίνες UVA μπορούν να διαπεράσουν τα σύννεφα και να διεισδύσουν μέσα από το γυαλί.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ
Το δέρμα των παιδιών είναι ανώριμο και πολύ πιο λεπτό από ό,τι των ενηλίκων. Η μελανίνη συντίθεται με βραδύτερο ρυθμό, κι έτσι τα παιδιά είναι πιο ευπαθή απέναντι στην ακτινοβολία UV.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΨΑΧΝΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΒΛΑΒΗ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
– Αλλαγή μεγέθους, χρώματος και/ή σχήματος
– Διαφορετική εμφάνιση από τις υπόλοιπες (το σημάδι του ασχημόπαπου)
– Ασυμμετρία ή ανώμαλα όρια
– Εμφάνιση μιας καινούργιας «ελιάς» που μεγαλώνει γρήγορα
– Παρουσία πολλών χρωμάτων
– Παρουσία κνησμού
– Εμφάνιση αιμορραγίας ή ορορροής
– Εμφάνιση πληγής που δεν επουλώνεται
Ελέγχετε συχνά το σώμα σας για να εντοπίσετε κάποια ύποπτη βλάβη.
Επισκεφτείτε μια φορά τον χρόνο τον δερματολόγο σας ή όσο συχνά σας συστήσει, για έλεγχο των σπίλων.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΜΕΤΑ
Ο καρκίνος του δέρματος μπορεί να αντιμετωπιστεί και η έγκαιρη διάγνωση αυξάνει τις πιθανότητες ίασης. Εάν εντοπίσετε κάποια βλάβη, είναι απαραίτητο να επισκεφτείτε τον δερματολόγο σας το συντομότερο δυνατόν. Σε περίπτωση καθυστέρησης της θεραπείας, η κατάσταση επιδεινώνεται και σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγεί σε επιπλοκές ακόμη και σε θάνατο. Μην αφήσετε την καθυστέρηση να μειώσει τις πιθανότητες θετικής έκβασης.
Οι χρυσοί κανόνες είναι:
– Μην αγνοείτε τη βλάβη, ελπίζοντας ότι θα εξαφανιστεί
– Μην περιμένετε να δείτε πώς θα εξελιχθεί
– Μη θεωρήσετε ότι δεν είναι κάτι σοβαρό
Ο καρκίνος του δέρματος είναι ιάσιμος όταν διαγιγνώσκεται έγκαιρα.
Χιονάτη Καστορίδου – Μόσχου | Ιατρός Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος | Μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Σερρών, υπό την αιγίδα του οποίου βρίσκεται το παρόν άρθρο.
