Θυμάμαι συχνά τη γιαγιά μου τη Γεσθημανή. Για πάρα πολλούς λόγους τη θυμάμαι, είναι η αλήθεια.
Με βλέπω εκεί περίπου στα τέσσερα, να τρέχω ξυπόλητη στο σπίτι και αυτή πίσω μου, να με κυνηγάει για να μου φορέσει κάλτσες. Λίγα χρόνια μετά, στα οχτώ με βλέπω να παίζω σχοινάκι, πάλι ξυπόλητη, και αυτή να προσπαθεί να με πείσει να φορέσω παπούτσια. Μα και αργότερα στα δώδεκά μου, ποτίζω τα λουλούδια ξυπόλητη ξανά και αυτή μου φωνάζει «φόρα παντόφλες, από τα πόδια κρυώνει ο άνθρωπος». Και ένα πράγμα μυστήριο, τούτο το νοιάξιμό της, το καθημερινό κυνηγητό της να κρατήσω ζεστά τα πόδια μου, με γέμιζε με τόση αγάπη, με τόση ζεστασιά.
Πριν από λίγες μέρες διάβασα πως από το 2011 έχει καθιερωθεί η «Παγκόσμια Ημέρα για τα Παιδιά του Δρόμου». Επίσης διάβασα πως, στις 22 Δεκεμβρίου του 1992, η γενική συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε την 17η Οκτωβρίου ως «Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας». Βρισκόμαστε αρκετά χρόνια μετά και δυστυχώς διαπιστώνω πως τίποτα ουσιαστικό δεν έχει γίνει προς καμία κατεύθυνση. Ένιωσα ξαφνικά μία βαθιά θλίψη. Η ύπαρξη αυτών των δύο ημερών μάς υπενθυμίζει πόσο σκληρός είναι ο κόσμος μας. Αληθινά σκληρός.
Θυμάμαι πως εμείς μεγαλώσαμε στους δρόμους παίζοντας, γελώντας, διασκεδάζοντας και όχι ως παιδιά επαίτες, ρακένδυτα, έρμαια εκμετάλλευσης, κακοποιημένα και εγκαταλελειμμένα. Δίπλα μας ζούνε άνθρωποι πάμφτωχοι, χωρίς δουλειά, χωρίς θέρμανση, χωρίς φαγητό. Αποξενωμένοι, δυστυχισμένοι, άρρωστοι, αόρατοι. Χωρίς όνειρα, χωρίς έστω μία μέρα χαράς και ελπίδας.
Και ξαφνικά αισθάνομαι μέρος αυτού του σκληρού κόσμου και αναρωτιέμαι πόσα λάθη έχουμε κάνει ως άνθρωποι, ως πολίτες αυτού του μικρού, μα τόσο μεγάλου κόσμου. Ενός ξυπόλητου κόσμου. Ίσως τελικά αυτός ο κόσμος, ο μικρός μα τόσο μεγάλος, να μεγάλωσε χωρίς γιαγιά. Ίσως να μεγάλωσε ξυπόλητος και η πάνσοφη γιαγιά Γεσθημανή μού έλεγε πως από τα πόδια κρυώνει ο άνθρωπος.
Και πέρασαν πολλά χρόνια για να καταλάβω τι εννοούσε. Το κρύο θεριεύει όσο προχωράς ξυπόλητος στη ζωή σου. Και όσο το κρύο ανεβαίνει προς την καρδιά την κάνει σκληρή, παγωμένη, αδύναμη να ζεστάνει την ψυχή. Και πώς να νοιαστεί για τον άλλον μια παγωμένη ψυχή άραγε; Και τι κάνει ο κόσμος μας, ο δικός μας κόσμος, το δημιούργημά μας; Καθιερώνει μία Παγκόσμια Ημέρα και καθάρισε; Και η συνείδηση; Η ουσία; Η συμπόνια;
Όσο ο κόσμος μας παραμένει ξυπόλητος, φοβάμαι πως και η καρδιά μας θα μείνει παγωμένη. Και πώς να νοιαστεί μία παγωμένη καρδιά για τους άλλους άραγε; Ένας δυστυχισμένος κόσμος, δίπλα στον δικό μας ευτυχισμένο κόσμο;
Σε λίγες μέρες οι δρόμοι θα γεμίσουν από χαρούμενους ανθρώπους, που στα χέρια τους θα κρατούν τσάντες με δώρα για τους αγαπημένους τους. Τους φίλους, τους συγγενείς, τους εορτάζοντες. Το γιορτινό τραπέζι θα φορέσει το καλό του τραπεζομάντηλο και θα υποδεχθεί άπειρες γλυκές και αλμυρές λιχουδιές. Τα ποτήρια θα σηκωθούν πολλές φορές ψηλά για να φωνάξουν στην υγειά μας. Μέρες χαράς, μέρες αγάπης, μέρες ζεστασιάς και οικογενειακής θαλπωρής.
Ας θυμηθούμε όλοι μας εκείνους που περπατούν μόνοι σε έναν κόσμο που μας χωράει όλους. Σε έναν κόσμο που δεν έχει μολυνθεί από την αδιαφορία και δεν κλείνει τα μάτια του στον πόνο και στη δυστυχία. Λίγες μέρες μείνανε πριν έρθει ο νέος χρόνος, ας δώσουμε την ευκαιρία όλοι μας στον εαυτό μας να γίνουμε κοινωνοί καλοσύνης και αγάπης.
Ας νοιαστούμε με όποιον τρόπο μπορούμε για τους μόνους και απελπισμένους αυτού του κόσμου. Δίπλα μας ας κοιτάξουμε, στη γειτονιά μας, έξω από την αυλή μας και ας τους δείξουμε πως δεν είναι αόρατοι. Θα τους αναγνωρίσουμε. Είναι άνθρωποι που δεν θα κρατούν τσάντες με δώρα, άνθρωποι που δεν θα στρώσουν το καλό τραπεζομάντηλο στο άδειο τραπέζι. Είναι μανάδες και πατεράδες που πονάνε, γιατί δεν μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά τους καινούργια παπούτσια και ρούχα. Είναι παιδιά που δεν θα τους φέρει ο Άη Βασίλης παιχνίδια, κι ας πιστεύουν σε αυτόν. Όμως το δικό μας λίγο, το λίγο του καθενός από εμάς, μπορεί να φέρει χαμόγελα εκεί που υπάρχουν δάκρυα. Και τότε ο Άη Βασίλης θα έρθει για όλα τα παιδιά του κόσμου.
Ξέρετε τον τρόπο να βοηθήσετε. Είμαι σίγουρη για αυτό. Ξέρετε γιατί είστε ωραίοι άνθρωποι. Είστε άνθρωποι που είχατε μια γιαγιά, που σας έμαθε να φοράτε παντόφλες και έτσι κρατήσατε ζεστή και την ψυχή και την καρδιά σας. Καλές γιορτές με υγεία σας εύχομαι. Το καλό επιστρέφει, να το θυμάστε, πάντα επιστρέφει.
(Δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.64, Δεκέμβριος 2023)
