Ως λάτρης της μουσικής, και ιδιαίτερα της δεκαετίας του ’80 και του ’90, περίμενα πώς και πώς να έρθει η ώρα γι’ αυτήν τη συνέντευξη. Σε αυτές τις σελίδες, λοιπόν, φιλοξενούμε τον Απόστολο Γαβαλά, τον έναν από τους δύο ιδιοκτήτες του Ράδιο1, που «γεννήθηκε» το 1986, τη χρυσή εποχή των 80s. Έχουν ήδη προηγηθεί πολλοί πειρατικοί σταθμοί, το ραδιόφωνο είναι στα πάνω του και ο Απόστολος Γαβαλάς με τον Αλέξη Λάιο δημιουργούν τον μακροβιότερο ραδιοφωνικό σταθμό. Συντονιστείτε στα ερτζιανά μας κύματα και απολαύστε όσα είπαμε…
Της Μαριάννας Τσιολπίδου
Κύριε Γαβαλά είστε μεγάλο κεφάλαιο στη μουσική της πόλης μας. Αρχικά, θα ήθελα να μας εξηγήσετε γιατί «Ράδιο1» και όχι κάποια άλλη ονομασία.
Είχαμε τρέλα με τη μουσική και ψάχναμε την καλύτερη πηγή πληροφόρησης τα χρόνια εκείνα. Θέλαμε να ξέρουμε τι καινούριο κυκλοφορεί. Το Α και το Ω ήταν το Radio1 του Λονδίνου. Έτσι, ήταν επόμενο μετά την πρώτη σκέψη για τη δημιουργία ραδιοφωνικού σταθμού να μας απασχολήσει και το όνομα. Βέβαια, δεν χρειάστηκε καθόλου σκέψη για το ποιο θα ήταν. Το όνομα αυτό σε συνδυασμό με τη συχνότητα 101 μάς έδωσε τα πιο τέλεια jingles που αποτέλεσαν τα σήματα του σταθμού. Η τρέλα δεν σταμάτησε εκεί. Πήραμε ένα δορυφορικό πιάτο διαμέτρου 5 μέτρων -πρωτόγνωρο για τα χρόνια εκείνα- για να κάνουμε δορυφορική λήψη του Radio1.
«Στην επαρχία υπάρχουν αξιόλογοι ραδιοφωνικοί παραγωγοί, σε αντίθεση με τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου επικρατεί η playlist»
Κάποτε ακούγαμε ραδιόφωνο και περιμέναμε να σταματήσει να μιλάει ο εκφωνητής για να πατήσουμε το rec–play στα κασετόφωνά μας και να «γράψουμε» το τραγούδι. Αφιερώναμε τραγούδια, ακούγαμε γενικά πολύ ραδιόφωνο. Σήμερα πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση; Έχουμε περάσει στην εποχή της playlist;
Έζησες μια ρομαντική εποχή του ραδιοφώνου. Αυτό τελείωσε δυστυχώς. Πιστεύω ότι στην επαρχία υπάρχουν αξιόλογοι ραδιοφωνικοί παραγωγοί, σε αντίθεση με τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου επικρατεί η playlist που ανέφερες. Αυτό σας το βεβαιώνω από προσωπική εμπειρία. Αυτό ΔΕΝ είναι ραδιόφωνο. Είναι κάτι άλλο που δεν εκφράζει εμάς. Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να το δεχτούμε. Ήμασταν η ψυχή της εκπομπής, της κάθε εκπομπής. Δίναμε το δικό μας χρώμα. Επιλέγαμε εμείς τα τραγούδια και όχι αυτά που προωθούσαν οι δισκογραφικές εταιρείες. Ευτυχώς, οι παραγωγοί στην πόλη μας έχουν ελευθερία σε όλα. Μόνο έτσι μπορείς να δώσεις τη δική σου ταυτότητα στην εκπομπή σου. Διαφορετικά, είσαι ένας απρόσωπος ραδιοφωνικός παραγωγός χωρίς καμιά πρωτοβουλία, χωρίς φαντασία.
Οι Σερραίοι σήμερα ακούνε ραδιόφωνο;
Ακούνε ραδιόφωνο, αλλά καμία σχέση το τότε με το τώρα. Τότε μαθητές -και όχι μόνο- άνοιγαν το ραδιόφωνο μεσημέρι και βράδυ για να ακούσουν συγκεκριμένες εκπομπές, γιατί ήταν ένας τρόπος διασκέδασης και παρηγοριάς για δύσκολες καταστάσεις που ζούσαν. Τα τηλέφωνα έπαιρναν φωτιά, γιατί κινητά δεν υπήρχαν. Είχαμε άμεση επαφή με τους ακροατές. Τώρα τίποτε δεν θυμίζει εκείνα τα χρόνια. Το ραδιόφωνο ανοίγει στον χώρο εργασίας και στο αυτοκίνητο περιστασιακά. Οι νέοι αυτά τα χρόνια ούτε καν ασχολούνται με το αντικείμενο «ραδιόφωνο». Ό,τι θέλουν από μουσική το έχουν στο κινητό τους. Μπορεί, βέβαια, να φταίμε κι εμείς γιατί δεν έχουμε τη δύναμη και την ικανότητα να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον τους. Τότε άκουγαν συγκεκριμένο εκφωνητή, τώρα συγκεκριμένη μουσική.
Το Ράδιο1 πώς καταφέρνει να αφομοιώνει τις νέες μουσικές τάσεις και παράλληλα να διατηρεί τη φυσιογνωμία του χωρίς να αλλοιώνεται από αυτόν τον καταιγισμό της ευτελούς μουσικής παραγωγής;
Παρακολουθούμε τις νέες τάσεις της μουσικής, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν τις αφομοιώνουμε. Επιλέγουμε κάποια τραγούδια που δεν απέχουν από τη φιλοσοφία μας όσον αφορά την ποιότητα τους και το ύφος τους. Όταν έχεις ζήσει τόσες δεκαετίες γεμάτες με διαμάντια ελληνικής και ξένης μουσικής, πώς να συμβιβαστείς με τον χείμαρρο της ευτελούς μουσικής παραγωγής, όπως σωστά τη χαρακτηρίζεις; Διασκευάζουν πλέον τις παλιές μεγάλες επιτυχίες και ο κόσμος -η νεολαία βασικά- νομίζει ότι ακούει κάτι καινούριο. Σήμερα μας παρουσιάζουν πρόσωπα και όχι παραγωγές αξίας. Δυστυχώς, δεν προβλέπεται στο μέλλον να αλλάξει κάτι. Εμείς όμως μένουμε σταθεροί στον δρόμο που χαράξαμε δεκαετίες τώρα. Αν κάποια στιγμή σβήσουμε στον χρόνο, τότε θα έχουμε τις καλύτερες αναμνήσεις και τα καλύτερα ακούσματα μιας ολόκληρης ζωής!
Αν σας ζητούσα να θυμηθείτε μια δυνατή στιγμή από τη ραδιοφωνική σας πορεία ποια θα ήταν αυτή;
Δυνατή; Τρομακτική θα έλεγα! Στο ξεκίνημά μας είχαμε αποφασίσει να κάνουμε ένα μικρό πάρτι γνωριμίας με τους ακροατές μας. Ο ακροατής δεν είναι μόνο μια φωνή σε κάποια τηλεφωνική γραμμή, αλλά μια προσωπικότητα ξεχωριστή. Έτσι, λοιπόν, μέσα από τις εκπομπές μας τους καλούσαμε κάποια συγκεκριμένη μέρα στον χώρο μας για μια γιορτή. Είχαμε αφέλεια και απειρία πάρα πολύ στο θέμα αυτό. Ετοιμάσαμε τον όροφο όπου στεγαζόταν το Ράδιο1 και περιμέναμε το βραδάκι τα παιδιά να γνωριστούμε και από κοντά. Κάπως έτσι ξεκίνησε η προσέλευση των ακροατών μας δειλά-δειλά από νωρίς το απόγευμα. Έλα όμως που σε σύντομο χρονικό διάστημα γιγαντώθηκε η προσέλευση και από μερικές δεκάδες, που περιμέναμε, έγιναν χιλιάδες. Κυριολεκτώ στο νούμερο. Γέμισε επικίνδυνα όλη η οικοδομή από κόσμο, ενώ στη Μεραρχίας ήταν χιλιάδες από το δημαρχείο μέχρι την πλατεία Κρονίου. Επενέβη η αστυνομία, γιατί άρχισε να χτυπάει ο συναγερμός της Τράπεζας Ελλάδος, που ήταν απέναντι. Ήρθε ο εισαγγελέας να δει τι συμβαίνει. Στο τέλος αυτής της περιπέτειας όλοι ήμασταν με ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μια χαιρόμασταν για την ανταπόκριση του κόσμου και από την άλλη νιώθαμε τρόμο για το τι κακό θα μπορούσε να είχε γίνει. Ακόμα και τώρα, πίστεψέ με, όταν έρχεται κάποια συζήτηση γι’ αυτό τη σταματάμε, γιατί δεν θέλουμε καν να σκεφτούμε τι θα γινόταν ΑΝ… Ευτυχώς πήραμε ένα αναίμακτο μάθημα καθαρά από τύχη!
«Το ραδιόφωνο υπάρχει ακόμα χάρη στο μεράκι και το φιλότιμο των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό»
Τι έχετε αποκομίσει από το Ράδιο1 αυτά τα σαράντα περίπου χρόνια ραδιοφωνικής πορείας;
Πληγές και χαμόγελα! Εμπειρία, ώστε να ξέρω τι λάθη έκανα και γιατί τα έκανα. Ραδιοφωνικά μπορώ να πω ότι έγινα κατά τι σοφός. Όχι σοφότερος, γιατί σοφός δεν υπήρξα τα χρόνια εκείνα! Είναι κάτι σαν τον καλό αθλητή που μετά από κάποιες δεκαετίες μπορεί να γίνει ένας πολλά υποσχόμενος προπονητής! Ήταν όμορφα χρόνια με πολύ ρομαντισμό. Τον κρατήσαμε στη ζωή μας και τον κρατάμε ακόμα! Μου έβαλες δύσκολα! Δεν έχω συνηθίσει να μιλάω για τα χρόνια εκείνα! Θα ήθελα πάντως να σε ευχαριστήσω για την τιμή που μου έκανες! Αν καθόμουν να εξιστορήσω γεγονότα και καταστάσεις της θητείας μου στο ραδιόφωνο θα χρειαζόμουν άλλα 40 χρόνια!
Έχετε να θυμηθείτε σημαντικούς αστέρες του μουσικού στερεώματος που έκαναν το πέρασμά τους από το Ράδιο1 ως καλεσμένοι;
Θα ξεκινήσω από τους ξένους καλλιτέχνες-μεγαθήρια της εποχής, Ricchi e Poveri, τους Fun Factory, τους Morandi, τον Matthew Fisher και πολλά ακόμα ονόματα που δεν μπορώ να θυμηθώ. Τους φέραμε για συναυλίες με τεράστιο κόστος για τα χρόνια εκείνα. Όσον αφορά τους Έλληνες που ήταν στα δικά μου «νερά», τι να πρωτοθυμηθώ; Τον Αντώνη Βαρδή. Ένας τόσο μεγάλος καλλιτέχνης, απλός και με πολύ χιούμορ! Τον Μιχάλη Ρακιντζή και τη Σοφία Αρβανίτη. Τον Στέφανο Κορκολή που στη συνέντευξή του μου είχε πει: «Δεν έχω σκοπό να τραγουδήσω. Μ’ αρέσει να γράφω μουσική και στίχους. Μ’ αρέσει το πιάνο και η σύνθεση γενικά». Τον επόμενο χρόνο έβγαλε το πρώτο του ALBUM! Ευτυχώς, διέψευσε τις τότε δηλώσεις του και μας έδωσε τραγούδια θησαυρούς! Τον Χρήστο Δάντη τον φέραμε για live στην «Τρίτη βάρδια». Μόλις είχε βγάλει το πρώτο του άλμπουμ και ανησυχούσε ότι δεν τον διαφημίσαμε πολύ. Το ίδιο βράδυ είχε 5000 κόσμο! Επίσης, τον Γιάννη Σαββιδάκη, την Πωλίνα, τον Μιχάλη Χατζηγιάννη, τον Μπίγαλη, τη Μαντώ, την Αλέξια, τους Πυξ Λαξ, τους C-Real κ.ά. Ήταν τόσοι πολλοί, αλλά αυτό που μου έμεινε από τότε ήταν που δεν είχα την τύχη να βρεθώ με τον Νίκο Καρβέλα. Ήταν ο αγαπημένος μου εκείνες τις δεκαετίες. Την αμαρτία μου τη λέω! Τον θεωρούσα τον μέγιστο όλων, όσο κι αν ακούγεται τώρα αστείο.
Θα ήθελα, κύριε Γαβαλά, να κλείσουμε με την εξής ερώτηση: πώς βλέπετε το μέλλον του ραδιοφώνου γενικά και δη στην πόλη μας;
Γενικά και ειδικά για το ραδιόφωνο το μέλλον ανήκει στο παρελθόν. Μιλάω για τα μουσικά ραδιόφωνα, όχι τα δημοσιογραφικά! Ο απλός κόσμος ακούει τη μουσική και νομίζει ότι είναι όλα αγγελικά πλασμένα. Όμως υπάρχει ένα κομμάτι που το γνωρίζουν μόνο οι ιδιοκτήτες. Το οικονομικό. Όταν το ραδιόφωνο οικονομικά εξαρτάται από τη διαφήμιση και η αγορά έχει συρρικνωθεί στον μέγιστο βαθμό, τότε οι προβλέψεις είναι πολύ απογοητευτικές. Το ραδιόφωνο υπάρχει ακόμα χάρη στο μεράκι και το φιλότιμο των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό! Μέχρι πότε;
(Δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.66, Ιούλιος-Αύγουστος 2024)
