Το καλοκαίρι, εκτός των άλλων, έχει συνδεθεί και με τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών εξετάσεων, τα οποία θα καθορίσουν την πορεία σπουδών κάθε υποψηφίου. Πολλές ή λίγες οι επιλογές, ωστόσο η συζήτηση τα τελευταία χρόνια στρέφεται περισσότερο στην επιλογή του τόπου σπουδών.
Η χιλιομετρική απόσταση από τη βάση συνεπάγεται για τους γονείς αυξημένα έξοδα, μετακίνησης, ενοικίου, διαβίωσης. Η έλλειψη διαθέσιμων οικιών για ενοικίαση και η έκρηξη τιμών λόγω της ύπαρξης πλατφορμών τύπου Airbnb περιορίζουν στο ελάχιστο τις επιλογές για ανεύρεση κατάλληλης και οικονομικής στέγης.
Ως εκ τούτου, πολλές οικογένειες παρακινούν τα παιδιά τους να παραμείνουν στον τόπο κατοικίας τους για σπουδές ή να δηλώσουν παρακείμενους νομούς και να μετακινούνται. Αυτό φυσικά δεν είναι πάντα εφικτό, για διάφορους λόγους. Έτσι, ερχόμαστε σε ένα αβίαστο δίλημμα: «Να επιλέξω σχολή ή να επιλέξω πόλη;». Από τη μια η λογική απαίτηση των γονιών λόγω του αυξημένου κόστους ζωής, από την άλλη η ανάγκη των φοιτητών να απομακρυνθούν αρκετά από τη βάση τους για να αυτονομηθούν. Δύσκολος γρίφος προς επίλυση. Για όσους έχουν την οικονομική άνεση δεν υφίσταται προφανώς το δίλημμα. Για τη μέση αστική οικογένεια, όμως, και κάτω, είναι μεγάλο το βάρος.
Κι έρχεται η ώρα της συμπλήρωσης του μηχανογραφικού και αυξάνονται οι συγκρούσεις σε κάθε σπίτι. Το «θέλω» και το «πρέπει» διασπαθίζονται στην αρένα επιλογής σχολής. Αν επικρατήσει το πρώτο, είναι ικανοποιημένος ο υποψήφιος γιατί θα κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Αν υπερισχύσει η λογική του «πρέπει», παραγκωνίζεται το «θέλω» για λόγους κατεξοχήν βιοποριστικούς. Εφόσον, όμως, υπάρχει αντίστοιχη ή συναφής σχολή κοντά στον τόπο κατοικίας, απασχολεί κυρίως η επιλογή πόλης. Στην περίπτωση που η σχολή επιθυμίας είναι αρκετά μακριά, τότε η δυναμική αλλάζει.
Μπορεί τελικά μακροπρόθεσμα η πορεία σπουδών και το περιεχόμενό τους να μην ικανοποιήσουν τις προσδοκίες του φοιτητή και να αφήσει νωρίς τη σχολή, να παρατείνει τη διάρκεια σπουδών και μην πάρει ποτέ πτυχίο ή, ακόμη, και να ολοκληρώσει τις σπουδές και να μην εξασκήσει ποτέ το επάγγελμα. Κι έτσι τίθεται ένα δεύτερο δίλημμα, το οποίο είναι και πιο ουσιαστικό για να ελαχιστοποιήσουν οι υποψήφιοι τις εσωτερικές τους, κατά κύριο λόγο, συγκρούσεις: «Να επιλέξω αυτό που μου ταιριάζει ή αυτό που ονειρεύεται η οικογένειά μου για εμένα;».
Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι γνωσιοκεντρικό, προωθεί χρησιμοθηρικές γνώσεις και δεν υπάρχει μέσα στα σχολεία σωστός -ή καθόλου- επαγγελματικός προσανατολισμός. Η λύση στο παραπάνω δίλημμα είναι να διαλέξω τη σχολή που μου ταιριάζει ως προσωπικότητα, αυτή που θα με κάνει να εξελιχθώ και να προσφέρω τα μέγιστα. Μια σχολή, με άλλα λόγια, που είναι κομμένη και ραμμένη στα «μέτρα» μου. Και πώς θα γίνει αυτό; Εδώ χρειάζεται η βοήθεια ενός ειδικού, ο οποίος θα καταρτίσει ένα ενδεικτικό προφίλ του υποψηφίου με βάση τα ενδιαφέροντα, τις ανάγκες και τις κλίσεις του. Και, φυσικά, η προσεκτική μελέτη του οδηγού σπουδών κάθε σχολής.
Επομένως, παιδιά, πάρτε τον χρόνο σας. Η επιλογή της σχολής αφορά αποκλειστικά εσάς, τις επιθυμίες και τα όνειρά σας. Η επιλογή της πόλης απαιτεί συζήτηση με τους γονείς. Αν, παρά ταύτα, κάπου στο μέσο καταφέρουν να συναντηθούν τα «θέλω» σας, θα ήταν το ιδανικό.
*Η Μαρία Ζερβάκη είναι εκπαιδευτικός και τακτική αρθρογράφος του Ser-Free.
(Δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.66, Ιούλιος-Αύγουστος 2024)
