Σε τίποτα. Και σε όλα. Και οι δύο απαντήσεις και σωστές και αποδεκτές και δικαιολογημένες.
Αν το καλοσκεφτείς, ο ποιητής δε χρειάζεται απολύτως πουθενά. Σε καιρούς ευημερίας και ευτυχίας (βλ 90s) είσαι πολύ απασχολημένος -και μεθυσμένος- από τη φρενήρη κατανάλωση, από την ανεμελιά της οικονομικής ασφάλειας, από αυτήν τη γλυκιά χαρά του να χτίζεις τη ζωή σου με όσα αντικείμενα θες. Πού καιρός για ενδοσκοπήσεις και υπαρξιακά ερωτήματα και διάφορους μη αναγκαίους προβληματισμούς.
Στην εποχή της κρίσης και της αγωνίας (βλ τώρα), ακόμα χειρότερα. Η ζωή σου έχει γυρίσει τούμπα, δεν ξέρεις από πού να πρωτοκόψεις τα έξοδα, σιχτιρίζεις τη μοίρα σου που κατήντησες έτσι, κοιτάς να ξεκλέψεις κανένα ευρώ για καμιά εκδρομή ή για καμιά καλή αγορά, ποιος ενδιαφέρεται για στίχους και αναλύσεις; Φαντάζει γελοία πολυτέλεια.
Ναι, έτσι όπως χτίσαμε τις ζωές μας, η ποίηση δε χρειάζεται πουθενά. Και οι ποιητές δεν είναι παρά κάτι γραφικοί τύποι που σκαλίζουν ασυναρτησίες στο χαρτί και κανείς δεν ξέρει τι θέλουν να μας πουν και γιατί.
Με αυτή τη λογική βέβαια, ότι η ποίηση είναι μια άχρηστη πολυτέλεια, δεν είναι παράξενο που η ποίηση υπήρχε από πάντα και συνεχίζει να υπάρχει; Ποιητικά είναι τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενα που γράφτηκαν -το πεζό ήρθε μετά. Και ποίηση εξακολουθεί να υπάρχει, παρά την κυνικότητα, παρά την κρίση, παρά την πτώση στην αγορά του βιβλίου, ποιητική παραγωγή (καλή, κακή, δεν έχει σημασία, αυτό είναι ένα άλλο θέμα) συνεχίζει να υπάρχει.
Και οι ποιητές, οι αναγνωρισμένοι, (γιατί, είπαμε, υπάρχουν και οι …γραφικοί τύποι, σωστά;), δεν περιβάλλονται με έναν μύθο, με μια αίγλη; Ελύτης λες και Ρίτσος και Καβάφης και ένα σωρό άλλους και γεμίζεις με δέος. Ή ακούς έναν στίχο τους τυχαία και σε αγγίζει ως τα τρίσβαθα της ψυχής σου.
Μην πούμε πάλι τα γνωστά, ότι κάθε είδους κρίση είναι και υπαρξιακή και όχι μόνο οικονομική και ότι πρέπει να στραφούμε προς τις τέχνες, γιατί αυτές είναι το μόνο μας καταφύγιο και μόνο αυτές θα μας σώσουν, μπλα μπλα μπλα.
Ας πούμε κάτι άλλο. Ότι η ποίηση -όπως και όλες οι τέχνες δηλαδή- είναι ομορφιά. Η ποίηση είναι η άλλη θεώρηση, η άλλη ερμηνεία, η άλλη όψη του κόσμου. Ο ποιητής, από την πρώτη στιγμή που αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του μέχρι και τη στιγμή που πεθαίνει, είναι σαν να φοράει ένα ζευγάρι γυαλιά και να βλέπει όλα όσα τον περιβάλλουν μέσω αυτών. Προσπαθεί συνεχώς και με αγωνία να ερμηνεύσει και να αποκωδικοποιήσει όσα συμβαίνουν. Άλλα τα βλέπει πιο μαύρα, άλλα πιο χαρούμενα, σίγουρα πάντως τα βλέπει όλα διαφορετικά. Και αυτό το διαφορετικό, αυτή τη νέα αλήθεια, τη νέα εικόνα, το νέο βίωμα, το γράφει για να το βιώσουν και όλοι οι αναγνώστες.
Ναι οκ, η ποίηση είναι πολυτέλεια. Με την ίδια ακριβώς λογική που είναι πολυτέλεια το να ακούσουμε μια ωραία μουσική, να χορέψουμε, να γελάσουμε, να δούμε μια καλή ταινία. Να κάνουμε μια ωραία συζήτηση, έναν περίπατο, να θαυμάσουμε μια όμορφη φωτογραφία.
Προσπαθούμε να κάνουμε όμορφες τις ζωές μας, αλλά πολλές φορές με λάθος τρόπο: αγοράζοντας ωραία ρούχα, αποκτώντας ωραία σπίτια, πηγαίνοντας διακοπές σε ωραίους προορισμούς. Κι αυτά τα θέλουμε και τα χρειαζόμαστε, οκ. Αλλά με αυτόν τον τρόπο σαν να αποστειρώσαμε τις ζωές μας, σαν να τις στεγνώσαμε, μαζέψαμε τόσο πράγματα γύρω μας και μπουκώσαμε.
Ξεχάσαμε κυριολεκτικά να αφήσουμε λίγο πιο ελεύθερη την ψυχή μας και να αναζητήσουμε την ομορφιά γύρω μας, σε άλλα πράγματα, σε αυτήν την άλλη όψη του κόσμου, την εναλλακτική. Και σε αυτό το κομμάτι, ναι, η ποίηση ίσως και να μπορούσε να μας βοηθήσει.
