Του Γιώργου Ανδρέου, συνθέτη-συγγραφέα
Μπήκαμε για τα καλά σε τροχιά επιστροφής – στην “κανονικότητα” (τι άχαρη λέξη! Όλα τα χωράει και τίποτε δεν προσδιορίζει). Με εμβολιασμούς (άλλη πονεμένη ιστορία) που γίνονται αποδεκτοί από την μεγάλη πλειοψηφία και συγχρόνως στήνονται στο απόσπασμα από μια εξαιρετικά ισχυρογνώμονα και (επιεικώς) ευφάνταστη μειοψηφία του λαού μας. Με άνοιγμα των σχολείων, της εστίασης, της αγοράς. Με εργώδη προσπάθεια ενίσχυσης της υγειονομικής ασφάλειας των τουριστικών μας περιοχών. Με αποκατάσταση της δυνατότητας να ταξιδέψει καθένας από μας εκτός της περιφέρειάς του. Δεν χρειάζεται να επεκταθώ – το νόημα είναι πως η χώρα προσπαθεί να βάλει τα καλά της. Για να υποδεχθεί τους ξένους τουρίστες. Ναι, φυσικά – η μέριμνα της πολιτείας αφορά την οικονομική ζωή της χώρας συνολικά. Πείτε μου όμως, στα πόδια του τουρισμού δεν… σφάζονται αυτή την εποχή όλα τα παλληκάρια;
Κι εμείς; Εμείς που δεν ζούμε σε τουριστικές περιοχές; Εμείς, που η δεκάχρονη οικονομική κρίση μας διέλυσε, χωρίς να έχουμε την παρηγορία ενός τριμήνου όπου φρέσκο χρήμα (από την τσέπη του τουρίστα) μεταγγίζεται στο πορτοφόλι μας; Ας το πούμε ξεκάθαρα: Υπάρχουν δυο Ελλάδες – εκείνη των τουριστικών περιοχών και η άλλη. Και δεν έχουν πληρώσει αντίστοιχα το μάρμαρο της κρίσης. Οι τουριστικές περιοχές επιβίωσαν πολύ ευκολότερα από τις υπόλοιπες, οι εργασίες τους δεν εξαερώθηκαν, η ακίνητη περιουσία τους δεν ευτελίστηκε. Οι μη τουριστικές περιοχές δεινοπάθησαν και συνεχίζουν να δεινοπαθούν. Και ξέρετε κάτι; Η οικονομική συμβολή του τουρισμού στην εθνική οικονομία βρίσκεται (στην καλύτερη στιγμή του Ελληνικού Τουρισμού, το 2019) κοντά στο 19% του ΑΕΠ. Σύμφωνοι – η απασχόληση (εποχική) και οι θέσεις εργασίας (γενικά) του τουρισμού προσφέρουν επιπλέον εισόδημα και ευκαιρίες, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως από τον τουρισμό κρέμεται η οικονομική ευμάρεια, η συνολική προοπτική προόδου της χώρας.
Η πολιτεία ελπίζω πως το έχει ήδη κατανοήσει αυτό και πως -μετά την καταστροφική πανδημία- θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να κλείσει η ψαλίδα ανάμεσα στις τουριστικές και τις μη τουριστικές περιοχές της χώρας μας. Τρόποι υπάρχουν πολλοί: Ανασύσταση της (επιστημονικής πια) γεωργίας, ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας με προσφορά τεκμηρίων ελάφρυνσης φορολογικής και κόστους διαβίωσης (εφόσον επιλεγεί ως έδρα μια μη τουριστική περιοχή), διεύρυνση της κατανομής πόρων στην περιφέρεια (στις μη τουριστικές περιοχές κατεξοχήν). Ακόμα – πολύ σημαντικό: Ας μεταφερθούν οι πανεπιστημιακές σχολές στις μη τουριστικές περιφέρειες, ας κλείσουν (επειδή γίνεται αντίστοιχη συζήτηση) εκείνες που έχουν έδρα τους περιοχές με έντονη τουριστική δραστηριότητα (άρα και πολύ λιγότερη ανάγκη για εισοδηματική “βοήθεια” από την διαμονή, την εστίαση φοιτητών και επιστημονικού προσωπικού κλπ).
Η πολιτεία οφείλει να προκαλέσει μια μεγάλη κοινωνική και επιστημονική διαβούλευση για την θεραπεία της ανισότητας ανάμεσα στην τουριστική και την μη τουριστική Ελλάδα. Διαφορετικά, οι μακροπρόθεσμες ζημίες για την χώρα θα είναι πολύ περισσότερες από τα μικροπρόθεσμα οφέλη. Μια χώρα υγιής οικονομικά και κοινωνικά έχει τον τουρισμό για κερασάκι στην τούρτα, όχι για… τούρτα!
Εύχομαι το σοκ της πανδημίας να βοηθήσει το πολιτικό προσωπικό της χώρας να αντιληφθεί όλα τα παραπάνω εγκαίρως. Αλλιώς, το τουριστικό φετινό καλοκαίρι θα οδηγήσει σε δραματικό χειμώνα για όσους δεν ζουν σε τουριστικές περιοχές. Και τότε η οικονομική ανισότητα θα εξελιχθεί σε κοινωνική αναταραχή. Και θα αναπτύξει την όξυνση των αντιθέσεων στο εσωτερικό της χώρας. Με τεράστιο (ακόμα, δυστυχώς) δημόσιο χρέος, με την έξαλλη Τουρκία του Ερντογάν ως γείτονα, με το μεταναστευτικό ως διαρκή απειλή, η ζοφερή προοπτική μιας Ελλάδας δύο ταχυτήτων πρέπει να αποφευχθεί αποφασιστικά.
(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.57)
