Σκηνοθέτης, μουσικός, συγγραφέας, ο Σερραίος Φώτης Δούσος έχει καταπιαστεί με πολλές καλλιτεχνικές δραστηριότητες και έχει γυρίσει όλον τον κόσμο. Μόνιμα εγκατεστημένος στην Κρήτη πλέον, ασχολείται με τη συγγραφή και έχει πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες να μας αφηγηθεί.
Συνέντευξη στη Χρυσάνθη Ιακώβου
Φώτη, είσαι Σερραίος στην καταγωγή, όπου ξεκίνησες επαγγελματικά/καλλιτεχνικά ως σκηνοθέτης και ως μέλος του μουσικού συγκροτήματος Δάρνακες. Μετά από μία μακρά πορεία, κατέληξες στην Κρήτη, όπου ζεις τώρα! Για περίγραψέ μου αυτήν την πορεία, καθώς και τις σημερινές σου επαγγελματικές δραστηριότητες.
Ήταν μια περιπετειώδης πορεία με πολλές περιοδείες στο εξωτερικό (Αμερική Αυστραλία, Ευρώπη) και με συσσώρευση πολύ σημαντικών εμπειριών για την προσωπική μου εξέλιξη (μια εξέλιξη που δεν τη μετράω σε επαγγελματικό επίπεδο φυσικά, αλλά σε υπαρξιακό, συναισθηματικό και ψυχολογικό). Τώρα μπορεί να μη ζω πλέον με μια βαλίτσα στο χέρι, αλλά έχω κατά κάποιον τρόπο εσωτερικεύσει το νόημα και τη διάθεση του ταξιδιού. Και νομίζω ότι το αφήνω να εκφραστεί μέσα από το γράψιμο περισσότερο. Αυτό το διάστημα κάνω τη διδακτορική μου διατριβή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, διδάσκω δημιουργική γραφή, ετοιμάζω παραστάσεις και συνεργάζομαι ως σύμβουλος σεναρίου με εταιρείες παραγωγής.
Τελευταία έχεις αφοσιωθεί στη συγγραφή: παραμύθια για παιδιά και αστυνομικά για ενήλικες. Ποια ανάγκη σου καλύπτει η συγγραφή και προς τι η αγάπη για το αστυνομικό είδος (στοιχεία από το οποίο υπάρχουν και στα παραμύθια σου);
Έγραφα από 14 χρονών, δεν είναι κάτι καινούργιο για μένα. Το γράψιμο είναι ο τρόπος μου να ανακαλύπτω τον κόσμο και τον εαυτό μου. Είναι ένα καλειδοσκόπιο μέσα από το οποίο καλούμαστε να ερμηνεύσουμε τις διάφορες πτυχές της πραγματικότητας. Επίσης είναι κάτι που μου προκαλεί ευχαρίστηση και με κάνει να αισθάνομαι χρήσιμος στο κοινωνικό σύνολο. Όσον αφορά το αστυνομικό, ήρθε και κούμπωσε στην έρευνα που κάνω τα τελευταία χρόνια πάνω στα «μαθηματικά» της πλοκής, που είναι σύνθετα και απαιτητικά. Το αστυνομικό αποτελεί πολύ καλό μοντέλο ελέγχου στην ανάπτυξης της πλοκής.
Έχεις δραστηριοποιηθεί καλλιτεχνικά σε διάφορα μέρη, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα είδες, πώς θα έκρινες τις Σέρρες πολιτιστικά;
Είναι μια πόλη που εξελίσσεται. Δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ήταν πριν είκοσι χρόνια, όταν ζούσα κι εγώ εδώ. Φυσικά πολλές από τις παθογένειες που υπάρχουν στις επαρχιακές πόλεις συντηρούνται ακόμη. Όμως οι Σέρρες έχουν πληθυσμό, δεν είναι μικρή πόλη, οπότε αναλογικά υπάρχει μεγάλη μερίδα του κόσμου που υποστηρίζει δράσεις πολιτισμού και αναζητά την ποιότητα ζωής που μόνο η επαφή με την τέχνη μπορεί να προσφέρει.
Ως συγγραφέας και ως διδάσκων δημιουργικής γραφής, ποια είναι η σχέση του Έλληνα με τη λογοτεχνία; Διαβάζουμε; Γράφουμε καλή λογοτεχνία; Στα σχολεία γίνεται καλή δουλειά; Εκδοτικά πώς είμαστε;
Γενικά δεν διαβάζουμε, είναι γνωστό. Δεν έχει αλλάξει κάτι. Ωστόσο, κυρίως μέσα από το διαδίκτυο, έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια πολύ σημαντικές φιλαναγνωστικές τάσεις. Οι φίλοι του βιβλίου είναι τώρα ορατοί και οργανωμένοι. Συζητούν μέσα από βιβλιοφιλικές σελίδες, γνωρίζονται και στηρίζουν το βιβλίο όσο γίνεται. Παλιότερα ο άνθρωπος που αγαπούσε το διάβασμα ένιωθε απομονωμένος, χαμένος στο αδιάφορο πλήθος. Τώρα μπορεί και συνδέεται εύκολα με χιλιάδες άλλους σαν και αυτόν. Νιώθει μέρος ενός ενεργού και δραστήριου συνόλου. Όσον αφορά τη θεμελίωση της φιλαναγνωσίας και τη δημιουργία νέων αναγνωστών που γίνεται στις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης, χρειάζεται συντονισμός και κάποιου είδους χάραξη κεντρικής στρατηγικής. Υπάρχουν εμπνευσμένοι δάσκαλοι που κάνουν καταπληκτική δουλειά σε αυτόν τον τομέα. Αλλά είναι μονάδες.
«Μεγάλη μερίδα του κόσμου στις Σέρρες υποστηρίζει τις δράσεις πολιτισμού»
Διανύουμε εποχή πνευματικών ζυμώσεων και κοινωνικών αλλαγών. Έχει κάποιο «χρέος» ο συγγραφέας; Οφείλει να διατηρήσει κάποιου είδους στάση απέναντι σε όσα συμβαίνουν;
Ο συγγραφέας μιλάει με το έργο του, αλλά και με τον δημόσιο λόγο και την παρουσία του. Χρέος έχουμε όλοι οι άνθρωποι να διαλέξουμε μεριά και να πάρουμε μέρος απέναντι στα καυτά κοινωνικά ζητήματα. Δεν είναι μόνο δουλειά των συγγραφέων. Ο συγγραφέας λέει μια ιστορία. Δεν σημαίνει ότι έχει απαντήσεις για τα πάντα. Κυρίως ερωτήματα θέτουμε. Ο αναγνώστης πρέπει να δώσει την απάντησή του.
Τι σου λείπει και τι δεν σου λείπει από Σέρρες; Υπάρχει περίπτωση να επιστρέψεις μόνιμα εδώ;
Μου λείπουν οι φίλοι μου, η πρωινή ομίχλη, το σφύριγμα του νυχτερινού τρένου. Δεν μου λείπει η ακαλαισθησία που έχουν πολλές πλευρές της πόλης και μια εγγενής χοντροκοπιά που βγάζουν πολλοί συμπολίτες μας. Δύσκολο να επιστρέψω για μόνιμα πλέον. Ωστόσο θέλω να έρχομαι όσο πιο συχνά μπορώ.
Σχέδια/πλάνα/στόχοι για το μέλλον; Τι προγραμματίζεις, αλλά και τι θα ήθελες να κάνεις;
Προγραμματίζω βιβλία για παιδιά και ενήλικες, θεατρικές παραστάσεις, κύκλους μαθημάτων δημιουργικής γραφής, συνεργασίες σε τηλεοπτικές παραγωγές κ.α. Και φυσικά αυτό που μας έλειψε όλους με την πανδημία: ταξίδια.
«Η λίστα του Λεπορέλο» είναι το πρώτο σου βιβλίο για ενήλικες, το οποίο θα παρουσιάσεις στις 28 Απριλίου στις Σέρρες! Πες μου λίγα λόγια για το βιβλίο!
Είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που παρωδεί κάποια από τα κλισέ του είδους, αλλά κυρίως ασκεί κριτική με παιγνιώδη και σκωπτικό τρόπο στο υπάρχον εκδοτικό και συγγραφικό μας σύστημα. Αφηγηματικός πυρήνας του έργου γίνεται η υπόθεση ενός σίριαλ κίλερ που σκοτώνει μόνο εκδότες. Είναι μια what if ιδέα που προκαλεί ένα ντόμινο εξελίξεων σε επίπεδο πλοκής, αλλά και από άποψη νοηματική και θεματική. Διαβάζοντάς το κάποιος γελάει σε αρκετά σημεία. Αυτός ήταν ο στόχος μου.
* Το αστυνομικό μυθιστόρημα του Φώτη Δούσου «Η λίστα του Λεπορέλο» (Εκδόσεις Νεφέλη) θα παρουσιαστεί στις 28 Απριλίου στο καφέ-μπαρ Μπλε Γιακάς. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι: Γιάννης Δίγκας, κοινωνιολόγος-εκπαιδευτικός, Φανή Κεχαγιά, συγγραφέας-εκπαιδευτικός-επιμελήτρια κειμένων.
(Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.59)
