Της Μαριάννας Τσιολπίδου
Δυναμική επιστροφή έκανε το τραγούδι «Επιτέλους» σε μουσική και στίχους του Φοίβου. Φωνή όμως; Δεν είναι ίδιο, όπως το ξέραμε 25 χρόνια πριν. Τι άλλαξε; Η Καίτη Γαρμπή, για την επανεκτέλεση, συνεργάστηκε με 6 γυναίκες: τη Ναταλία Γερμανού (ραδιοφωνική παραγωγός, τηλεοπτική παρουσιάστρια), τη Φανή Χαλκιά (αθλήτρια, ολυμπιονίκης στίβου), την Εβελίνα Νικόλιζα (τηλεοπτική παρουσιάστρια, vlogger), την Ευγενία Σαμαρά (ηθοποιός, τηλεοπτική παρουσιάστρια), τη Γιώτα Τσιμπρικίδου (δημοσιογράφος, ραδιοφωνική παραγωγός) και τη Νίκη Λυμπεράκη (δημοσιογράφος). Άραγε, εμείς πόσο αλλάξαμε;
Ένα τραγούδι-ύμνος που όχι απλώς δεν έχει σβήσει στο χρόνο, αλλά επιστρέφει ως σύμβολο. Από τον τίτλο και μόνο, αισθάνεσαι ένα «επιτέλους» αγανάκτησης να ξεπηδά από τα χείλη σου.
Ας το πάρουμε από την αρχή… Το τραγούδι κυκλοφόρησε το 2000, σε μουσική και στίχους του Φοίβου ‒ του δημιουργού των μεγάλων επιτυχιών. Άξιο αναφοράς από μόνο του το γεγονός ότι τους στίχους υπογράφει ένας άντρας, σε μια εποχή που η γυναικεία φωνή σπάνια έβρισκε χώρο στη δημόσια σφαίρα.
Για να καταλάβει όμως κανείς το νόημα και τη δύναμη αυτού του τραγουδιού τότε και τώρα, αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στο κλίμα που προηγήθηκε. Η δεκαετία του ’90 ήταν μια εποχή ευημερίας, αλλαγών και απατηλών υποσχέσεων, που άλλαξε την κοινωνία πολυεπίπεδα, αφήνοντας την γεύση πως όλα βαδίζουν προς το καλύτερο. Όμως πίσω από αυτήν τη βιτρίνα, υπήρχαν προβλήματα που απλώς έκρυβαν καλά κάτω από το χαλί (εθνικό μας σπορ άλλωστε): κρίση αξιών, σεξισμός, κακοποίηση, έμφυλα στερεότυπα, πατριαρχία. Και όλα αυτά προβάλλονταν ‒ή κανονικοποιούνταν‒ ακόμη και μέσα από τις τηλεοπτικές σειρές της εποχής.
Το «Επιτέλους» κυκλοφορεί, λοιπόν, μέσα σε αυτό το περιβάλλον, με τις φωνές της Καίτης Γαρμπή και της Νατάσας Θεοδωρίδου. Δύο γυναικείες λαϊκές φωνές που ένωσαν τις δυνάμεις τους και ερμήνευσαν αυτό το μικρό διαμάντι. Πόσοι, όμως, τότε αντιλήφθηκαν το πραγματικό νόημα αυτών των στίχων; Το τραγουδούσαν όλες, μα πόσες το ένιωθαν ως έναν ύμνο γυναικείας ενδυνάμωσης; Ελάχιστες, θα πω εγώ. Όχι γιατί δεν μπορούσαν να το συλλάβουν, αλλά γιατί σε μια περίοδο οικονομικής ευμάρειας, πόσος χώρος υπήρχε για τέτοιους κοινωνικούς προβληματισμούς — και πόσο εύκολο ήταν κιόλας να δημοσιοποιηθούν;
Φτάνοντας στο σήμερα, η απήχηση αυτής της νέας εκδοχής του τραγουδιού μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ. Ο ορισμός της γυναικείας ενδυνάμωσης και της γυναικείας φιλίας (που ακόμα και σήμερα κάποιοι σπεύδουν να αμφισβητήσουν, λες και η ποιότητα των σχέσεων είναι ζήτημα φύλου). Το τραγούδι από τη μια θίγει τα προσωπικά όρια, τον αυτοσεβασμό, την αυτοεκτίμηση, την αλληλεγγύη, και από την άλλη, φέρνει στο προσκήνιο την κακοποίηση, την έμφυλη βία, την τοξικότητα και την πατριαρχία. Σε παρακινεί να φύγεις από εκεί που δεν σε εκτιμούν, δε σε σέβονται και σε καταπιέζουν.
Το πιο ανησυχητικό είναι πως, 25 χρόνια μετά, συζητάμε ακόμα για τα ίδια πράγματα — για όσα θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα. Είναι ενθαρρυντικό, βέβαια, ότι σήμερα τα συζητάμε ανοιχτά. Και αυτή η αλλαγή, είναι ήδη μια σπουδαία νίκη που θα έπρεπε να φοράμε ως παράσημο στην καρδιά.
Έξι γυναίκες από διαφορετικούς επαγγελματικούς χώρους ενώθηκαν με τη φωνή της Καίτης Γαρμπή και απογείωσαν ένα τραγούδι που πια έχει κατακτήσει τη θέση που του αξίζει. Όχι μόνο στην ελληνική δισκογραφία, αλλά και στις ψυχές μας. Η τέχνη άλλωστε μπορεί να μας φέρει μπροστά σε κοινωνικά ζητήματα και να εμπνεύσει την αλλαγή.
«Επιτέλους»… γιατί κουραστήκαμε να εξηγούμε τα αυτονόητα. Δεν τραγουδάμε για να ακουστούμε, αλλά για να μην ξεχαστούμε. Για εμάς και για όσες δεν πρόλαβαν.
