Η Πασχαλία και η Ελίνα, μητέρα και κόρη, διατηρούν εδώ και πολλά χρόνια την οικογενειακή επιχείρηση Fairytale, ένα από τα πιο επιτυχημένα σερραϊκά μαγαζιά στον τομέα του παιδικού ενδύματος. Έχουν βρει τον τρόπο να συνεργάζονται άψογα –κόντρα στην αντίληψη ότι οι συγγενείς δεν πρέπει να δουλεύουν μαζί–, αγαπούν αυτό που κάνουν και ξέρουν καλά πώς να κρατήσουν την επιχείρησή τους στο επίπεδο που πρέπει – και να την πάνε ακόμα ψηλότερα.
Της Χρυσάνθης Ιακώβου / Φωτογραφίες: Αλεξάνδρα Ελευθεριάδου
Πόσα χρόνια είστε σε αυτήν τη δουλειά;
Πασχαλία: Εγώ είμαι στην αγορά από το 1978. Είχα ξεκινήσει με μαγαζί με παπούτσια και μετά έφτασα στο παιδικό ρούχο. Από το 2016 πλέον υπάρχει το μαγαζί μας με αυτήν την επωνυμία: Fairytale.
Ελίνα: Επισήμως είμαι στην επιχείρηση από το 2001, αν και κανονικά ασχολούμαι από μικρή, βοηθούσα πάντα, γιατί ήθελα να βρίσκομαι κοντά στη μητέρα μου. Έχω σπουδάσει γεωπόνος τεχνολογίας. Για ένα διάστημα έμενα στη Θεσσαλονίκη, αλλά επέστρεψα και ασχολήθηκα τελικά με την οικογενειακή επιχείρηση.
Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με την οικογενειακή επιχείρηση;
Ελίνα: Οι συγκυρίες το έφεραν. Αλλά η αλήθεια είναι ότι πάντα μου άρεσε αυτή η δουλειά και η ενασχόληση με το παιδικό ρούχο, θεωρώ πως είναι στο στοιχείο μου. Πρόκειται για ένα πολύ ευχάριστο αντικείμενο, που έχει πολλά να σου δώσει. Ειδικά αφότου έγινα μαμά, είδα από μια άλλη οπτική γωνία τα πράγματα, οπότε όλα ήρθαν και κούμπωσαν.
Αισθάνεσαι ότι σε δικαίωσε η επιλογή σου;
Ελίνα: Ήταν συνειδητή επιλογή από την αρχή, ασχέτως αν το έφεραν και οι συγκυρίες παράλληλα. Είχα και έχω επιλογή να κάνω και κάποια άλλη δουλειά, οπότε δεν το κάνω από ανάγκη, αλλά επειδή μου αρέσει! Δουλεύω με χαρά και αγάπη, αλλιώς δεν ξέρω πώς θα μου φαινόταν η εργασία αυτή.
Ελίνα: «Η εμπιστοσύνη επιχειρηματία-πελάτη είναι που κρατά τα μαγαζιά»
Πασχαλία, ήθελες να συνεργαστείς με την Ελίνα; Ή φοβόσουν;
Πασχαλία: Καθόλου δεν φοβόμουν. Ίσα ίσα, όταν η Ελίνα ήταν μικρή και ερχόταν να βοηθήσει μαζί με την άλλη μου κόρη, φαινόταν από τότε ότι μπορεί να κάνει αυτήν τη δουλειά. Οπότε δεν είχα λόγους να σκεφτώ ότι θα μπορούσε να αποτύχει ή να μην πάει καλά. Φυσικά, είχε βοήθεια από μένα, γιατί η εμπειρία παίζει μεγάλο ρόλο. Η Ελίνα έχει όλα τα προσόντα για να κρατήσει την επιχείρηση, ακόμα κι όταν εγώ αποσυρθώ. Χειρίζεται το αντικείμενο πολύ σωστά και είναι πολύ αισιόδοξη – παίζει κι αυτό σπουδαίο ρόλο.
Τι απαιτείται για να διατηρηθεί μια επιχείρηση όπως η δική σας;
Ελίνα: Πολλά πράγματα. Ένα από αυτά είναι η επιμόρφωση. Όσο εξελίσσεσαι και αποκτάς περισσότερες γνώσεις στον τομέα σου, πάντα προοδεύεις. Κάτι άλλο πολύ σημαντικό είναι η επαφή με τον κόσμο. Μπορεί πλέον να δουλεύουμε και ψηφιακά, αλλά η εμπιστοσύνη επιχειρηματία-πελάτη είναι που κρατά τα μαγαζιά, τουλάχιστον τα μικρότερα. Οι δικοί μας άνθρωποι, οι πελάτες μας, ενδιαφέρονται για κάτι παραπάνω, δηλαδή δεν θέλουν να αγοράσουν απλώς κάτι που θα καλύψει μια ανάγκη τους, αλλά θέλουν κάτι καλό και ποιοτικό. Σε εμάς ξέρουν πως ό,τι αγοράσουν θα είναι ανάλογο της τιμής που θα πληρώσουν.
Πασχαλία: Οι σημερινοί πελάτες είναι ενημερωμένοι, ζητάνε κάτι συγκεκριμένο και η δική μας η δουλειά είναι να καταλάβουμε ακριβώς τι θέλουν. Πρέπει ο πελάτης να αισθάνεται ότι δεν προσπαθείς να του πουλήσεις κάτι που δεν του χρειάζεται.
Ελίνα: Για εμένα είναι πολύ σημαντικό και το feedback. Πέρα από τον πελάτη που θα πάρει κάτι και θα μείνει ευχαριστημένος, θα ήθελα να ακούσω και την αρνητική κριτική. Αυτό δείχνει ότι ο πελάτης μάς εκτιμά και παράλληλα μας βοηθά να διορθώσουμε κάτι που δεν έγινε σωστά.
Είστε σε μεταβατική περίοδο; Είσαι έτοιμη, Πασχαλία, να παραδώσεις σκυτάλη;
Πασχαλία: Έχω ήδη δώσει!
Έχετε διαφωνίες;
Πασχαλία: Δεν μπορώ να πω ότι μαλώνουμε. Είναι πολύ ήπιες οι διαφωνίες μας.
Ελίνα: Οι διαφωνίες μας είναι περισσότερο εποικοδομητικές, δημιουργικές.
Η καλύτερη συμβουλή που σου έδωσε η μητέρα σου; Το καλύτερο «μάθημα»;
Ελίνα: Πολλές οι συμβουλές, αλλά θα πω αυτό που με χαρακτηρίζει: «αργά και σταθερά». Κι αυτό κάποια στιγμή δείχνει τη δυναμική του.
Πασχαλία: Εκείνο που πρέπει να πάρει από εμένα, πέρα από όλα τα άλλα που της έχω πει όλα αυτά τα χρόνια, είναι το οικονομικό κομμάτι: πρέπει να φροντίζεις τις συναλλαγές σου, να αντιμετωπίζεις τις υποχρεώσεις σου, να σε εκτιμούν οι συνεργάτες σου. Έτσι διατηρείται μια επιχείρηση.
Πασχαλία: «Ο πελάτης πρέπει να αισθάνεται ότι δεν προσπαθείς να του πουλήσεις κάτι που δεν του χρειάζεται»
Πώς φαντάζεστε το μέλλον της επιχείρησης;
Ελίνα: Οι επιχειρήσεις θέλουν συνέχεια δουλειά και προσπάθεια σε πολλούς τομείς. Και θεωρώ ότι πρέπει να εμπιστεύεται κανείς ανθρώπους που ξέρουν, από οικονομολόγους μέχρι μαρκετίστες. Τα δεδομένα στην αγορά αλλάζουν διαρκώς, οπότε πρέπει να είμαστε ενήμεροι για να προσαρμοζόμαστε και να εξελισσόμαστε.
Πασχαλία: Πρέπει να βλέπεις μπροστά. Να μην επαναπαύεσαι. Και πρέπει να είσαι και λίγο «ταπεινός», να κάνεις βήματα αργά και σταθερά. Και να φροντίζεις τη σχέση με τους συνεργάτες σου, με τις εταιρείες των ενδυμάτων. Εμείς έχουμε πολύ καλούς συνεργάτες, μας εκτιμούν και τους εκτιμούμε. Οπότε τα ρούχα μας θα συνεχίσουν να είναι… παραμυθένια!
Ελίνα: Τα περισσότερα brand που έχουμε είναι ελληνικά, άλλες εταιρείες είναι μεγάλες και άλλες μικρότερες. Έχουμε φυσικά και ξένα brand. Σκοπός είναι να καλύψουμε όλα τα γούστα, αλλά και να ανταποκριθούμε στην οικονομική δυνατότητα του καθενός. Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να ευχαριστήσω και όλους τους Σερραίους που μας προτιμούν. Σε μια πόλη σαν τη δική μας, που δεν έχει τουρισμό, το θετικό είναι ότι στηρίζουμε ο ένας τον άλλον και έτσι συνεχίζουμε να υπάρχουμε!
Επαγγελματικά μετανιώνετε για κάτι;
Πασχαλία: Ποτέ δεν μετάνιωσα που ασχολήθηκα με αυτό το επάγγελμα. Μου αρέσει η επαφή με τον κόσμο, η πώληση.
Ελίνα: Ούτε εγώ μετανιώνω. Είχα την τύχη να διαθέτουμε μια οικογενειακή επιχείρηση, η οποία παράλληλα μου αρέσει κιόλας!
(Δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.65, Μάιος 2024)
