Cogito ergo sum (σκέφτομαι άρα υπάρχω)

Ξυπνητήρι. Μελωδικό ευτυχώς και με συνοδεία ωδικών πτηνών, η τεχνολογία έχει και τα καλά της. Ωθώ την αφύπνιση του νου μου με ένα φλιτζάνι καφέ και επεξεργάζομαι όσα είδα κι έζησα στον ύπνο μου. Σίγουρα ήταν όνειρο; Προσθέτω ελάχιστη ζάχαρη αναλογιζόμενος τη σχετικότητα, αλλά και το πέρασμα του χρόνου. Πόσο γλυκός είναι μαζί σου όταν δεν σκοτώνεις τις ώρες του. Έτσι κι αλλιώς η ζωή είναι ένα όνειρο. Ή όπως λέει κι ο Ρένος Χαραλαμπίδης στα Φτηνά Τσιγάρα «Έτσι κι αλλιώς τα πράγματα θα κυλήσουν όπως θέλουν αυτά… Η ζωή ξέρει κι εγώ την εμπιστεύομαι». Κοιτάζω έξω τον καταγάλανο ουρανό. Το μεγαλείο του μικραίνουν όλα όσα με απασχολούν. Όσο μεγαλώνεις, οι μέρες σου μικραίνουν… Και πάνω που έχω βυθιστεί σε υπαρξιακούς συλλογισμούς –δύσκολο το πρωινό ξύπνημα– συνειδητοποιώ πως είναι Δευτέρα. Κάποτε, όπως τα περισσότερα παιδιά, μισούσα αυτή τη μέρα, γεγονός που άρχιζε ήδη με τη θλίψη του κυριακάτικου απογεύματος. Εδώ και αρκετά χρόνια όμως αγαπώ τις Δευτέρες, νιώθω τον χρόνο μπροστά μου (ψευδαίσθηση;). Εβδομάδος ξεκίνημα, δημιουργία και υποσχέσεις· έστω και απατηλές.

Κι όσο προστίθενται οι σκέψεις κι οι υποχρεώσεις στο θυμικό, α! πρέπει να παραδώσω το κείμενο μου στο περιοδικό. Η γλυκύτατη αρχισυντάκτριά μου με προέτρεψε να γράψω κάτι για τις γυναίκες. Γυναικοκτονίες, me too ή κάτι που απασχολεί τη νεαρή μητέρα, όπως η έλλειψη χρόνου. Εδώ υπάρχει μια ταύτιση. Χρόνος. Χρόνος και σκέψη. «Σκέφτομαι άρα υπάρχω» είπε ο Ντεκάρτ. Ο γνωστός Καρτέσιος, κατά την προσφιλή συνήθειά μας να τα εξελληνίζουμε όλα. Ορίζει όμως η γνωστή αυτή ρήση του Cogito ergo sum τον κεντρικό ρόλο ή την ολότητα της ύπαρξής μας; Ή μήπως η ύπαρξή μας ταυτίζεται απλώς και μόνο με την… ύπαρξή μας; Μεγάλο και δύσκολο φιλοσοφικό ερώτημα, στο οποίο ο Γκέτε είχε απλώς αποκριθεί: «Όσο περισσότερο το σκέφτομαι, μου φαίνεται πιο βέβαιο ότι η ζωή υπάρχει απλώς για να βιωθεί». Και βιώ σημαίνει πως ευγνωμονώ τη ζωή μόνο για το γεγονός ότι είμαι ζωντανός και μπορώ να χαίρομαι τα πράγματα, παρότι δεν είναι όλα τέλεια.

Αυτό μας λέει η Andrea Marcolongo στο εξαιρετικό της βιβλίο Η υπέροχη γλώσσα – 9 λόγοι για να αγαπήσεις τα αρχαία ελληνικά, από τις εκδόσεις Πατάκη. Μια σύγχρονη, νεαρή Ιταλίδα εξυμνεί το μεγαλείο της ελληνικής γλώσσας. Ακούστε (διαβάστε δηλαδή): «Για τους Ρωμαίους η ελληνική ήταν μια γλώσσα με γόητρο, που επέμεναν να τη μαθαίνουν. (…) Η λατινική δεν έπαψε ποτέ να ζηλεύει την ελληνική. Η Ρώμη μπόρεσε να επιβάλει τη γλώσσα της μόνο σε λαούς διατεθειμένους ν ’αλλάξουν τον πολιτισμό τους. Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ στην Ελλάδα, όπου οι Ρωμαίοι ένιωθαν πάντα μαθητές, μαθητευόμενοι». Πόσο όμορφες και μελωδικές (σαν το πρωινό ξυπνητήρι…) γλώσσες τα ελληνικά και τα ιταλικά και πόσο πανέμορφο το πλέξιμό τους με τα δάνεια, τα αντιδάνεια, την πληθώρα ιταλικών λέξεων στην επτανησιακή ντοπιολαλιά ή τα Γραικάνικα, την ελληνική διάλεκτο που ομιλείται από ελάχιστους πλέον δυστυχώς στην Κάτω Ιταλία.

Τελικά, αγαπημένη μου αρχισυντάκτρια, η σκέψη μου ολίσθησε σε άλλα μονοπάτια. Άπιαστο πουλί, σαν τα ωδικά του ξυπνητηριού. Ας είναι για καλό. Γιατί όπως είπε κι ο Ernest Hemingway, η ευτυχία σε σκεπτόμενους ανθρώπους είναι το πιο σπάνιο πράγμα που ξέρω.

Υ.Γ. Ξέρατε πως η λέξη anima, η ψυχή στα ιταλικά, έχει τις ρίζες της στον άνεμο;

(Δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.60)

ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

error: Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή. Ευχαριστούμε.