Τι κάνουμε σε αυτήν την περίπτωση
Γράφει ο Νικόλαος Γκούρτσας, διασώστης στο ΕΚΑΒ Θεσσαλονίκης – ειδικός σε θέματα α’ βοηθειών
Οι δηλητηριάσεις στην παιδική ηλικία αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, καθώς κάθε χρόνο πολλά είναι τα παιδιά που χρειάζονται ιατρική περίθαλψη λόγω δηλητηρίασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Δηλητηριάσεων, περισσότερες από τις μισές δηλητηριάσεις ετησίως (54,2%) αφορούν παιδιά ηλικίας από μερικών μηνών έως 14 ετών. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτές συμβαίνουν στο σπίτι με την κουζίνα να αποτελεί τον πιο επικίνδυνο χώρο, καθώς εκεί φυλάσσονται επικίνδυνα προϊόντα, όπως απορρυπαντικά, είδη καθαρισμού και εντομοκτόνα. Φάρμακα, καλλυντικά και φυτοφάρμακα ευθύνονται επίσης για δηλητηριάσεις μικρών παιδιών που δυστυχώς τις περισσότερες φορές συμβαίνουν ενώ τα παιδιά βρίσκονται κάτω από την επίβλεψη κάποιου ενήλικα.
Πώς θα υποψιαστούμε ότι το παιδί έχει υποστεί δηλητηρίαση
- το παιδί κρατάει στα χέρια του κάποια συσκευασία που περιέχει βλαβερές ουσίες ή υπάρχουν σημάδια αυτών των ουσιών στα ρούχα, το δέρμα ή το στόμα του
- λείπουν χάπια ή ποσότητα υγρού από κάποια συσκευασία φαρμάκου
- μας λέει ότι δοκίμασε κάποια ουσία
- εμφανίζει συμπτώματα όπως:
– πόνος και σπασμοί στην περιοχή της κοιλιάς
– ναυτία
– έμετος
– σπασμοί
– σιελόρροια
– διάρροια
– εγκαύματα στην περιοχή γύρω από το στόμα με ασυνήθιστη οσμή, στην περίπτωση που το παιδί έχει καταπιεί κάποια καυστική ουσία
– υπνηλία ή απώλεια αισθήσεων.
Αντιμετώπιση των δηλητηριάσεων σε παιδιά
Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και δράστε γρήγορα χωρίς όμως να πανικοβληθείτε.
- Αν το παιδί διατηρεί τις αισθήσεις του, προσπαθήστε να μάθετε τι έχει πάρει.
- Καλέσετε το Κέντρο Δηλητηριάσεων στο 210-7793777 και δώστε τις πληροφορίες που θα σας ζητηθούν, όπως:
– ποια είναι η ουσία που πιθανόν να ευθύνεται για τη δηλητηρίαση
– πιθανή ποσότητα της ουσίας που καταναλώθηκε
– πόση ώρα έχει περάσει από την ώρα λήψης
– ηλικία και βάρος του παιδιού
– αν έκανε έμετο
– σε τι κατάσταση είναι το παιδί τώρα
– πόσο χρόνο θα απαιτήσει η μετάβαση στο νοσοκομείο
Το εξειδικευμένο προσωπικό του Κέντρου Δηλητηριάσεων θα σας δώσει σαφείς οδηγίες για το τι πρέπει να κάνετε. Μεγάλο ποσοστό των δηλητηριάσεων αντιμετωπίζεται με επιτυχία χάρη στις τηλεφωνικές του οδηγίες. Αποτελεί τμήμα του Παθολογικού Τομέα του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού» και παρέχει σε 24ωρη βάση συμβουλές και πληροφορίες για την αντιμετώπιση δηλητηριάσεων τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.
- Προκαλέστε έμετο μόνο κατόπιν υπόδειξης του Κέντρου Δηλητηριάσεων ή του παιδίατρου καθώς δεν ενδείκνυται η πρόκληση εμέτου σε όλες τις περιπτώσεις.
- Το ίδιο ισχύει και για τη χορήγηση γάλατος ή νερού.
- Εάν το παιδί είναι αναίσθητο αλλά αναπνέει, τοποθετήστε το σε πλάγια θέση ασφαλείας με την αριστερή του πλευρά να βρίσκεται από κάτω, γιατί έτσι καθυστερεί η προώθηση των βλαβερών ουσιών που βρίσκονται στο στομάχι.
- Αφού το βάλετε στην πλάγια θέση ασφαλείας, θα πρέπει να ελέγχετε συνεχώς την αναπνοή του μέχρι να φτάσει η βοήθεια.
Πρόληψη
Το 90% των δηλητηριάσεων σε παιδιά συμβαίνουν στο σπίτι που διαμένουν ή όταν αυτά επισκέπτονται κάποιο άλλο σπίτι, για παράδειγμα του παππού και της γιαγιάς. Μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται στις μετακομίσεις, κατά τη διάρκεια των διακοπών, ή όταν ένας ενήλικας μέσα στο σπίτι λαμβάνει σε καθημερινή βάση κάποια φαρμακευτική αγωγή. Για την πρόληψη λοιπόν αυτών των δηλητηριάσεων θα πρέπει να τηρούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες ασφαλείας.
- Τα φάρμακα θα πρέπει να φυλάσσονται σε κουτί πρώτων βοηθειών ή σε ντουλάπι το οποίο βρίσκεται ψηλά και κλειδώνει.
- Φροντίστε τα φάρμακα που παίρνετε να έχουν το ειδικό πώμα ασφαλείας και μην ανοίγετε τα φάρμακα μπροστά στα παιδιά, γιατί αυτά καταγράφουν τα πάντα και σύντομα θα μάθουν πώς να τα ανοίγουν.
- Όταν πρόκειται να δώσετε κάποιο φάρμακο στα παιδιά σας, αποφύγετε εκφράσεις όπως «έλα να σου δώσω μία καραμελίτσα ή γλύκισμα». Εξηγήστε στα παιδιά τι είναι τα φάρμακα και ότι πρέπει να τα παίρνουν μόνον όταν τους τα δίνουν οι γονείς τους ή ο γιατρός.
- Διαβάστε προσεκτικά το φυλλάδιο οδηγιών πριν δώσετε κάποιο φάρμακο στο παιδί σας και συμβουλευτείτε πάντα τον παιδίατρο σας.
- Όταν αγοράζετε είδη καθαρισμού, προτιμήστε αυτά που έχουν καπάκι ασφαλείας και δύσκολα ένα μικρό παιδί θα μπορέσει να τα ανοίξει.
- Είδη καθαριότητας, εντομοκτόνα, πετρελαιοειδή, φυτοφάρμακα κ.ά. θα πρέπει να φυλάσσονται σε ντουλάπι κλειδωμένο στο μπάνιο ή στην αποθήκη και οπωσδήποτε μακριά από τρόφιμα. Τα καλλυντικά θα πρέπει επίσης να φυλάσσονται σε ασφαλές μέρος.
- Όταν καθαρίζετε το σπίτι με κάποιο χημικό, φροντίστε να το έχετε πάντα δίπλα σας. Αν το ξεχάσετε κάπου ανοιχτό μπορεί πολύ εύκολα το παιδί να το πάρει και να υποστεί δηλητηρίαση.
- Μην αποθηκεύετε επικίνδυνες ουσίες (νέφτι, διαλυτικά χρωμάτων κ.ά.) μέσα σε άδεια μπουκάλια αναψυκτικών ή ποτών. Το παιδί ξεγελιέται από τη συσκευασία και θα θελήσει να δοκιμάσει το περιεχόμενο.
- Μην αφήνετε σε λειτουργία μαγκάλια, θερμάστρες υγραερίου ή πετρελαίου κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Μην αφήνετε εκτεθειμένα τασάκια με αποτσίγαρα.
- Να έχετε πάντα σε εμφανές σημείο τον τηλεφωνικό αριθμό του ΕΚΑΒ, του Κέντρου Δηλητηριάσεων και του παιδίατρου.
(Δημοσιεύτηκε στο έντυπο Ser-Free, τ.59)
