Το Α΄ Γυναικείο Εθνικό Συνέδριο Γυναικών του 1921
Γράφει ο Βασίλειος Γιαννογλούδης, αντιπρόεδρος Ε.Μ.Ε.Ι.Σ. και ιστορικός ερευνητής
Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1919, το αίτημα για συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας γινόταν επιτακτικό. Σε αυτό το πλαίσιο στις 28 Μαρτίου 1921 πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα η έναρξη των εργασιών του Α΄ Εθνικού Γυναικείου Συνεδρίου και (ταυτόχρονα μ’ αυτό και η Α΄ Γυναικεία Βιοτεχνική Έκθεσις) από τις οργανώσεις του Λυκείου Ελληνίδων. Πρόεδρος του Συνεδρίου υπήρξε μια θρυλική μορφή του γυναικείου κινήματος η Καλλιρόη Παρρέν και αντιπρόεδρος η μεγάλη Σερραία παιδαγωγός Άννα Τριανταφυλλίδου.
Το συνέδριο, που τελούσε κάτω από την πολιτειακή και πολιτική αιγίδα του τότε βασιλικού οίκου και της πολιτικής εξουσίας (Κυβέρνηση Γούναρη), αποτέλεσε το επίσημο βήμα για την προβολή των γυναικείων ζητημάτων και αυτό της παροχής ψήφου, αλλά και ένα σημαντικό γεγονός στην χρονοσειρά διεκδίκησης και καθιέρωσης της ψήφου των γυναικών.
Αργότερα για πρώτη φορά ψήφισαν οι γυναίκες πανελλαδικά στις δημοτικές εκλογές του 1934 και στις εθνικές εκλογές του 1956.
Το παρακάτω κείμενο που δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό ΕΛΛΗΝΙΣ, τ. 3 Μάης 1921, στις σελίδες 84-85, αποτέλεσε το Ψήφισμα του Γυναικείου Συνεδρίου του 1921.
Ψήφισμα
ΤΟ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ
ΕΥΧΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
1) Πρώτη και κυριωτάτη των επιζητουμένων μεταρρυθμίσεων είναι η παροχή ισοπολιτείας των φύλων εις τε τα Αστυκά και Πολιτικά αυτών δικαιώματα.
2) Ζητεί την υποχρεωτικήν εξαετή εκπαίδευσιν των θηλέων καθ’ όλον το Κράτος, την προαγωγήν των αστυκών σχολών εις ανώτερα Παρθεναγωγεία αυξανομένου συγχρόνως και του χρόνου της φοιτήσεως, μείζονα πρόνοιαν περί εισαγωγής εις τα σχολεία θηλέων διδασκαλίας οικοκυρικής, υγιεινής, χειροτεχνίας και λοιπών χρησίμων μαθημάτων.
Εξίσωσιν των μισθών και αποδοχών των διδασκαλισσών προς τας των αρρένων συναδέλφων των και διευκόλυνσιν αποχωρήσεως εκ της υπηρεσίας αυτών μετά το δέκατον ή το πολύ δέκατον πέμπτον έτος υπηρεσίας μετ’ αναλόγου συντάξεως.
Εις τας σχολάς θηλέων μέσης εκπαιδεύσεως (Γυμνάσια, Εμπορικάς Σχολάς κ.τ.λ.) να δύναται ν’ ανατίθηται η διεύθυνσις και εις γυναίκας εχούσας τα υπό του νόμου και διά τους άνδρας οριζόμενα προσόντα.
Να δοθή μεγάλη προσοχή υπό των διδασκάλων εις την σωματικήν αγωγήν των μαθητών κ.τ.λ.
3) Υιοθεσία των προτάσεων του κ. Δαμασκηνού περί συστάσεως μικτών δικαστηρίων ενόρκων, δικαστηρίων γυναικών, και παιδικών δικαστηρίων.
Και κατάργησιν θανατικής ποινής.
4) Καθόρισις της αναζητήσεως της πατρότητος των φυσικών τέκνων επί τη βάσει των εν Γαλλία, Ελβετία και Γερμανία κρατούντων, αφιεμένης της εξευρέσεως του καταλλήλου συνδυασμού εις την Βουλήν, πάντως δε τοιαύτης, ώστε να υποχρεούται ο πατήρ εις την διατροφήν των τοιούτων τέκνων.
5) Φροντίς διά τας μητέρας εργάτιδας, ίδρυσις ασύλου διημερεύσεως βρεφών. Απαγόρευσις διά νόμου, κατόπιν σχετικής συνεννοήσεως Πολιτείας και Εκκλησίας γάμων πασχόντων από ανίατα και κληρονομικά νοσήματα καθώς και ασυμβιβάστου ηλικίας των δυο συζυγών, ψήφισις προστατευτικών νόμων διά τας εργάτιδας.
Να επιτραπή διά νόμου υπό της συζύγου κατάσχεσις των 2/3 των εισπράξεων του μεθύσου, αλκοολικού ή σπατάλου και κακοήθους συζύγου, προς συντήρησιν της οικογένειας της.
Ν’ απαγορευθή επίσης διά νόμου οιαδήποτε νυκτερινή εργασία της γυναικός είτε απλής εργάτιδος, είτε υπαλλήλου εκτός του οίκου.
Αφομοίωσις της εργάτιδος και του εργάτου επί της αμοιβής της εργασίας.
Απαγόρευσις προσλήψεως παίδων προς εργασίαν και των δύο φύλων κάτω της ηλικίας των δώδεκα ετών.
6) Ίδρυσις οικοκυρικής σχολής εις κάθε πόλιν υπερβαίνουσαν τας 15.000 κατοίκους.
7) Παροχή ψήφου εις τας γυναίκας.
