Δύο φιλόλογοι-λογοτέχνες γράφουν για την ποιητική συλλογή της Σωτηρίας Κυρμανίδου «Περιπλανώμενη Ικέτιδα»
ΣΤΟ ΦΩΣ ΙΚΕΤΙΔΑ
Με τα λεπτά και ευαίσθητα ποιήματα της Σωτηρίας Κυρμανίδου θάλλει ο άνθρωπος. Θάλλει γιατί η ίδια η ποιήτρια κατοικεί στην αγκαλιά του ήλιου. Με το φως της αγάπης που τη διακατέχει, ξύνει τη φλούδα των στίχων της και δημιουργεί ασημένια ποιήματα.
Έχει μια αισθητοποιημένη δύναμη η ποιητική της κάμαρη και συχνά στρώνει η ποιήτρια τον εαυτό της, ανοιχτή αρτηρία στο θυμιατό των αναγκεμένων. Θύμα και θύτης η ίδια, αντιλαμβάνεται την κληρονομιά του ανθρώπινου δράματος και συντάσσεται με την υψηλή του λειτουργία. Στοχαστικά μεταφέρει το θρησκευτικό και μεταφυσικό στοιχείο με λέξεις που αγγίζουν τις ευαίσθητες χορδές του αναγνώστη. Συγχωρά, υμνεί, προσκυνά, ευγνωμονεί, αναζητά την παραδείσια γαλήνη. Οι θεμέλιοι λεκτικοί της λίθοι είναι απλοί και καθημερινοί, δανεισμένοι συχνά από την εκκλησιαστική γλώσσα. Και γεύτηκε η ποιήτρια, έχασε, κέρδισε, βίωσε τη συννεφιά σε μια περιπλάνηση σκοτεινή, αλλά με εσωτερική και επίπονη άσκηση, την έκανε μύηση προς το φως. Οι λέξεις της κουβαλούν το υπόγειο φορτίο τους και πάλλουν τις χορδές της ψυχής της. Στέκουν ως η απόσταξη της ζωής. Μένει στον αναγνώστη να νιώσει το άρωμα, να αφουγκραστεί τον σφυγμό τους και να ασπαστεί την αγάπη που θρέφει τη ζωή.
Σαν να βλέπω την υγράδα των ματιών της, όταν η μνήμη κυλά στα βράχια των νιάτων της και της υπαγορεύει εκείνα που ανασαίνει, όλο εκείνο το μελανό άθροισμα των δακρύων της απώλειας, της μοναξιάς, της προσφυγιάς και του εσταυρωμένου αγώνα που το μετουσιώνει σε ζωοφόρα ποίηση. Τα ποιήματά της τόσο όμορφα, τόσο εύθραυστα, σαν μικρά αγγελάκια. Μικρές σπουδές σε σύγχρονους κραδασμούς η ποίησή της.
Ολάκερη ζωή καρπολόγησε πείρες, στοχάστηκε δρόμους, βίωσε αναχωρήσεις, σκέπασε γυμνούς ώμους. Τι κι αν στη δεξιά πλευρά κοιμίζει τη μοναξιά της; Ανασηκώνει το βλέμμα στον ουρανό και βρίσκει την ανάπαυση. Η Σωτηρία Κυρμανίδου είναι μια αφοσιωμένη εργάτρια της ζωής, που οδεύει συνεχώς προς το φως του ορυχείου της, ως περιπλανώμενη ικέτιδα. Ως μάνα Παναγιά της γιατροπόρευσης του δέοντος και του εφικτού.
Καλλιόπη Ι. Δημητροπούλου, Φιλόλογος- Ποιήτρια
Η βραβευμένη, ευρυμαθής, πολυπράγμων, πολυτάλαντη και παρεμβατική λογοτέχνιδα, Σωτηρία Κυρμανίδου, με ενεργή παρουσία στα λογοτεχνικά, πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα της πατρίδας μας, στη νέα της ποιητική συλλογή που τιτλοφορείται «περιπλανώμενη Ικέτιδα», μας καταθέτει «Αγάπης απανθίσματα, της ψυχής της τη μοσχοβολιά».
Ο λόγος της περίτεχνος, η χρήση της γλώσσας ιδιαίτερα προσεγμένη και πρωτότυπη, το ύφος λυρικό, υψηλό, εξομολογητικό, νοσταλγικό, φροντισμένο, αγγίζουν παλμικά τον εσώτερο κόσμο, μας ταξιδεύουν, προσφέρουν θεατρικότητα, ζωντάνια, παραστατικότητα, μια άρτια και επεξεργασμένη αισθητικά μορφή, πλοκή και δομή.
Από την άλλη, η χρήση ποικίλων σχημάτων λόγου, οδηγούν συναισθητικά τον αναγνώστη να βιώσει το βάθος της εσωτερικότητας, των αισθημάτων και των συναισθημάτων της ποιήτριας, της συγγραφικής δεξιοτεχνίας και της γλωσσοπλαστικής της ικανότητας.
Με βάση τα προηγούμενα, η πραγματικότητα μεταμορφώνεται σύμφωνα με το ευγενές όραμα της, μετoυσιώνοντας απλές λέξεις σε σύμβολα, τα οποία δηλώνουν τον εσώτερο κόσμο της και πλαισιώνουν αισθητικά το μεγαλείο της παράδοσης, της γενέθλιας γης, των ηθών, των εθίμων, του έρωτα και της αγάπης.
Με μια περίτεχνη εναλλαγή στη χρήση της ποιητικής φόρμας, επανεξετάζει και ανιχνεύει την ιστορικότητα της καθημερινής ζωής και των βιωματικών εμπειριών, κάνοντας έμμεση αναφορά στο κενό της υπαρξιακής μοναξιάς, «μετρώντας τις αιματηρές απουσίες», προσπαθώντας να ενθαρρύνει «ψυχές άδειες, χωρίς προσανατολισμό και όραμα. Ραγίσματα ψυχών».
Σ΄ αυτήν την πολύτιμη αυτογνωσία οδηγούμαστε με την ανάγνωση και μελέτη του έργου της Σωτηρίας Κυρμανίδου. Οι στίχοι της διδάσκουν, παραινούν, εμφυτεύουν ψήγματα ανθρωπιστικών αξιών στην ψυχή του αναγνώστη. Μας προσκαλούν να ζήσουμε το όνειρο, να σμιλεύσουμε τη ζωή μας με ευγενή οράματα, έχοντας ως φωτεινούς οδοδείκτες την ειλικρινή και ανιδιοτελή αγάπη, τις ηθικές αξίες, την ψυχική μεγαλοσύνη, τον σεβασμό, την ταπεινότητα, τον ανθρωπισμό και την συγχωρητική διάθεση, μένοντας πιστοί και προσηλωμένοι στα ιερά ιδεώδη της πατρίδας μας, του πολιτισμού μας, της ψυχής μας.
Αγάπη, απώλεια, πένθος, πόλεμος, στέρηση δικαιωμάτων και ελευθερίας, νοσταλγία για όσα χαθήκαν στο χρόνο, ελπίδα για ένα ευοίωνο και ειρηνοφόρο μέλλον, είναι ορισμένα μόνο από τα φλέγοντα θέματα που διαπραγματεύεται η συγγραφέας μας.
“Τολμώ να συλλαβίσω τ’ όνομά σου/Σας καλώ να το βροντοφωνάξουμε/Τώρα δα όλες και όλοι μαζί/Ε Ι Ρ Η Ν Η/Σ’ αγκαλιάζουμε, σε καλοδεχόμαστε/Ντύσου λαμπρά και φέξε του κόσμου μας».
Διατυπώνει αγωνιώδη ρητορικά ερωτήματα που κινητοποιούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη, δίνουν έμφαση, χαρίζουν ζωντάνια και παραστατικότητα, οικειότητα, αμεσότητα, δραματικότητα.
«Μα στ’ αλήθεια μπαίνει η αγάπη στο «ράφι»;/Δεν ασφυκτιά;/Αναπαύεται;/ Μεράκι, όραμα, αγωνία…/Τούτη η αγάπη η αξόδευτη!!!»
“Ηχηρές οι απουσίες” στη ζωή της, παρόλο αυτά, βρίσκει τη δύναμη και το κουράγιο να δίνει “ευχές ολόδροσες” για την πατρίδα μας. Οι στίχοι της άνθη μυρίπνοα και εμείς μεθάμε από το άρωμα της ανάσας του κόσμου της. Ανοιγοκλείνει τα μάτια της στην αιωνιότητα ανάβοντας όλα τα φώτα της ψυχής της και με πείσμα και αντοχή «γεύεται τη νίκη».
Η Ποίησή της περιέχει ψήγματα συμβολιστικής και υπερρεαλιστικής γραφής. Υπαινικτική και υποβλητική γοητεύει τη φαντασία, συνοδευόμενη από την ηχητική μαγεία των λέξεων.
Επιπρόσθετα, η ποιητική πρωτοτυπία και η ευρηματικότητα, η επίκληση και η αναφορά ασκητικών και σεβάσμιων μορφών της Ορθοδοξίας μας και της ζωής μας, αισθητοποιεί περαιτέρω τους στίχους της, μαρτυρά το έμφυτο και βαθύ θρησκευτικό της συναίσθημα και την ανώτερη πνευματικότητά της, που είναι προϊόν της βιωματικής της σχέσης με το θεϊκό στοιχείο. Τα λόγια της θεόπνευστα, σιωπηρή προσευχή, παράκληση, δέηση, συγκινούν, συγκλονίζουν, καθηλώνουν, μαρτυρούν την αγαπητική της σχέση με το Θεό, αφού για τη συγγραφέα μας «το βλέμμα μόνο στον ουρανό βρίσκει ανάπαυση».
Με αυτόν τον τρόπο, καταφεύγει ως ικέτιδα στον ιερό χώρο της χριστιανοσύνης και της Ορθοδοξίας μας, ζητώντας άσυλο συναισθηματικό, ψυχική ειρήνευση και γαλήνη, απάγκιο στους κλυδωνισμούς των χαλεπών καιρών μας.
«Άνω θρώσκω./Για ν’ άλλάξει το πρόσωπο της γης/Και ελπίζω στην Ανάσταση./ Τη φετινή και την αέναη». «Ευγνώμων»
Σοφία Σκλείδα, Φιλόλογος, Συγγραφέας, ΜΑ, Ph.D, Post-Doc
* Το βιβλίο «Περιπλανώμενη ικέτιδα» της Σερραίας ποιήτριας Σωτηρίας Κυρμανίδου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέφαλος.
